Alışkanlık Kazanmak

“İnsanlar yaptıkları her şeyin bedelini ödemelerine rağmen yapmak için kendilerine izin verirler. Bu ödemeyi de kolaylıkla, yaşadıkları hayatla yaparlar.”

- James Baldwin -

Yaşam kalitenizi belirleyen; sizi daha mutlu, daha üretken, daha başarılı kılacak olan şeyin gün içinde yaptığınız davranışlarınızın ve alışkanlıklarınızın toplamı olduğunu fark ettiğinizde, sizi ve hayatınızı olumlu yönde etkileyecek olan birtakım değişiklikler yapmanız gerektiği isteği ile doluyor olabilirsiniz. Sizi ileriye taşıyacak ve daha iyi bir yaşama merhaba demenizi sağlayacak yeni alışkanlıklar edinmek istiyorsunuz, peki ama nasıl? Nereden başlayacak? Ne yapacaksınız? Kafanız karışmış durumda.

Şimdiye kadar; sabah uyandığınızda egzersiz yapmanızı, bakım rutinlerinizin olmasını, tatlıyı hayatınızdan çıkarmanızı, yürüyüş yapmanızı, düzenli olmanızı ve daha pek çok şeyi tavsiye eden yazılar okudunuz. Kimini uygulamaya çalıştınız, kimi size hiç uygun gelmedi. Büyük ihtimalle de üç gün sonra ne okuduğunuzu hatırlar hale geldiniz ne de aynı motivasyonu hissettiniz. Peki istediğiniz değişimi yakalamanızı sağlayacak olan şey nedir?

Başkalarının tavsiye ettiği; üretkenliğinizi artıracak ya da sizdeki değişim isteğini canlandıracak alışkanlıklar listelerinin, sizi tatmin etmemesinin sebebi herkese uyan tek bir çözüm yolunun olmamasıdır. Yeryüzünde ne kadar insan varsa o kadar farklı alışkanlık ve direnç kalıbı mevcuttur. Her tavsiye herkeste bu yüzden işe yaramaz. Kimi insanlar değişime küçük adımlarla adapte olabilirken kimisi kendini zorlamayı, sınırları aşmayı, kendine ve etrafındakilere meydan okumayı seçer. Kimi insan yeni alışkanlıklar edinmek için eski alışkanlıklarından vazgeçmeyi denerken kimisi eski alışkanlıklarına sıkı sıkıya bağlı kalmayı seçer. Bu sebeple söylenen her tavsiyenin kendinize uymaması sizi şaşırtmamalı. Uyguladım ama ne yapsam bende işe yaramıyor düşüncesi ile umutsuzluğa kapılmamalısınız.

Alışkanlık Edinme Stratejileri

Yeni bir alışkanlık kazanmak, bu alışkanlığın sizi daha üretken, daha sağlıklı, daha zengin, daha mutlu, her neyse hedeflediğiniz O insan olmanızı sağlayabilmesi için öncelikle kendinizi çok iyi tanımalı ve kendinize en uygun planlama ile başlamalısınız. Yeni bir alışkanlık edinmek için çok çeşitli stratejiler geliştirilebilir. Bunlardan işinize yarayacak bazılarına birlikte göz atalım:

· İlk adım olarak kendinizi tanıyın. Kişilik tipinizi, inanç kalıplarınızı, sizi harekete geçiren motivasyonlarınızı, kısıtlayan davranışlarınızı, değerlerinizi, duygu durumlarınızı fark edin. Hangi alışkanlığın size uyacağını bilmeniz için önce kim olduğunuzu bilmelisiniz.

· İkinci adımda edinmek ya da değiştirmek istediğiniz alışkanlıkları yazarak işe başlayın. Daha sonra bunları edinmenin/değiştirmenin hayatınıza ve size getireceği artıları yazın. Hangi alışkanlığı değiştirmek ya da edinmek için nelerden vazgeçmeli ya da neleri hayatınıza almalısınız?

· Kendinizden kısa sürede çok şey beklemeyin. Kendinize zaman tanıyın.

· Yeni alışkanlıklarınız için yaptığınız değişimlerin hayatınızı nasıl iyiye doğru götürdüğünün farkına varın.

· Unuttuğunuz, aksattığınız zamanlar için kendinize saygı duyun. Gösterdiğiniz çabayı takdir edin.

· Zaman zaman gösterdiğiniz çabanın işe yaramadığı hissine kapılabilirsiniz. Hiçbir şeyin ortaya çıkmadığını düşünüyor da olabilirsiniz. Gözlem ve değerlendirmenizi uzun bir zaman dilimi çerçevesinden yaptığınızda, değişiklikleri görmeniz mümkün olacaktır. Süreçte uygulamış olduğunuz küçük alışkanlıklar, basit kararlar; büyük resimde istenilen davranışları kazanmanızı sağlayacak faydalara dönüşmüş olacaktır.

· Hızlı ve ani değişimler yerine; küçük ve onlara sadık kalacağınız değişimler yapmak kalıcılık sağlamak için yararlıdır. Bunun yanı sıra bazı insanları harekete geçirecek olan şeyin; büyük adımlar atarak büyük değişiklikler gerçekleştirmek olduğunu kendinize hatırlatmalı ve hangisinin sizi daha çok motive ettiğini bulmalısınız.

· Negatif inançlarınızı nötr hale getirin. Onların yerine olumlu inançlar koyun.

· Duygusal durumlarınızı değiştirmenin sizin elinizde olduğunun farkına varın. İçinde bulunduğunuz duygusal durumu değiştirmek için seçeneklere sahip olduğunuzu bilerek, bunları değiştirmek için istekli olun.

· Ne zaman tutarlı ve ne zaman tutarsız davranışlar sergilediğinizi gözlemeyin. Kendinizi iyi dinleyin.

· Bedeninize ve size gönderdiği sinyallere odaklanın. Bedeniniz ters giden bir şeyler olduğunda mutlaka belli edecektir.

· Zayıf yanlarınızı görün, onların farkında olun. Zaaflarınızı bilip onları pozitif yönde değiştirmeye, iyileştirmeye çalışın. Yaşadığınız anın içinde, keyfini çıkarabileceğiniz pek çok şey mevcut, bunların farkına varın. Düşüncelerinizi olumluya odaklarsanız, yaşadığınız hayattan keyif almaya başlarsınız.

· Kendinizi geliştirmek, bir önceki günden daha farklı bir siz ortaya çıkarmak için eğitimler alın, okuyun, araştırın. Pek çok farklı teknik ve yöntemden size en uygun olana karar verin. Sizi hep ileriye taşıyacak faydalı şeylere odaklanın.

· Zamanınızı iyi değerlendirin. Zamanınızı tüketen, gün bittiğinde size herhangi bir fayda sağlamayan, üretkenliğinizi baltalayan alışkanlıklarınızı fark edin. Para kaybederseniz yeniden kazanabilirsiniz ancak kaybettiğiniz zamanı yerine koyamazsınız. Bunu, aklınızda tutun!

· Yeni alışkanlığa odaklanmak yerine irade göstermek onu alışkanlığınız haline dönüştürecektir. Odağınız alışkanlıkta olursa yararlı olabileceğini düşünebilirsiniz. Maalesef pek çok konuda odaklanmak işe yarasa da alışkanlıklar konusunda tek başına yeterli olmayacak, irade ile desteklenmesi, iç disiplinle kontrol edilmesi gerekecektir.

· Yeni bir alışkanlığı edinmek için sihirli bir formül olmadığını; bunun tamamen size bağlı olduğunu bilmeniz, paranızı 21 günde sizi başka konumlara ışınlayacağını iddia edenlere kaptırmanızın önüne geçer. Başka insanların yaptıklarını kopyalamaktan ziyade size neyin hizmet edeceğini bilmenin iyi bir çözüm olduğunu kavrayın.

· Hayır demeyi öğrenin. Sizi yeni alışkanlığınızı yapmanıza engel olacak, kendinize ayıracağınız zamanı pek de önemli olmayan bir iş için elinizden alacak kişi ve durumlara “hayır” demek işinizi kolaylaştıracaktır.

· Edindiğiniz alışkanlıklar ne kadar iyi alışkanlıklar olsa da saplantınız haline gelememesi önemlidir. Alışkanlığınız hayat akışınızın kalitesini bozacak kadar sizi yönlendirmemeli. Günlük işlerinizi ve yaşam kalitenizi desteleyecek pozitif etkilere sahip olduğunu bildiğiniz için gerçekleştirdiğiniz etkinlikler olarak yaşamınızda yer almalı.

KENDİNE KOÇLUKLA ALIŞKANLIKLARA BAKIŞ

Aşağıdaki basit tablo ile; yeni edinmek istediğiniz alışkanlıklara karşı istek derecenizi, yaşamınızda nerede/ne zaman uygulayacağınızı, yaşama geçirmedeki engelleri ve engellerin zorluk derecesini yazılı olarak görmek; iç motivasyonunuzu artırmak ve neyin yanlış gittiğini takip etmek amacıyla faydalı olacaktır.